Tematem wrześniowych Spotkań Humanistycznych była sztuka cerkiewna. Wobec tego, że dla młodych uczestniczek zajęć zaproponowany temat oraz związana z nim problematyka były nowe, spotkanie przybrało charakter wprowadzenia w historię, kulturę i sztukę chrześcijaństwa obrządku wschodniego.

Zajęcia rozpoczęłyśmy od wyjaśnienia pojęć cerkiew i ikona. Aby wspólnie zrekonstruować sens tych terminów, sięgnęłyśmy do ich definicji zamieszczonych w dostępnych w Bibliotece słownikach pojęć kultury oraz terminów historii sztuki. Następnie prowadząca opowiedziała o przyczynach i historii kulturowego, doktrynalnego i politycznego rozdziału chrześcijaństwa na wschodnie i zachodnie. Potem zajął nas główny temat spotkania, tzn. sztuka cerkiewna, a w szczególności ikony. Ze względu na obszerność i bogactwo przedmiotu zajęć, prowadząca wybrała i scharakteryzowała jedynie te wątki, które wydały się jej kluczowe i najogólniejsze.

Najpierw opowiedziała o tym, z czego wynika(ło) pragnienie pisania ikon oraz jakie warunki musiał spełnić artysta, by móc podjąć trud – i zaszczyt! – wykonania ikony ku chwale Najwyższego Pana. W następnej kolejności opisała technikę malowania ikon, ilustrując opowieść przykładem autentycznej ikony ruskiej malowanej temperą na desce. W końcu scharakteryzowała podstawowe typy ikon, a zatem:

• Mandylion, tj. ikonę Oblicza Chrystusa na chuście, i, jak głoszą zamieszczone na Mandylionach greckie i cerkiewnosłowiańskie inskrypcje: „nie ludzką ręką uczynioną”, opisującą Boga – Chrystusa, jako Tego, Który Jest
• ikonę Chrystusa Pantokratora, tzn. Władcy Wszechrzeczy
• dwa wyobrażenia Matki Boskiej z Dzieciątkiem: Hodegetrię/Hodigitrię, czyli Matkę Boską wskazującą drogę (wskazującą ręką na Syna) oraz Eleusę, czyli Matkę Boską przytulającą do policzka Niemowlę
• ikonę św. Mikołaja z Miry, oraz opowiedziała o układzie ikon w ikonostasie.

Uczestniczki zajęć oglądały reprodukcje ikon oraz zdjęcia wnętrz cerkwi, znajdujących się w granicach Polski. Jakkolwiek zajęcia traktowały o tym, co dla młodych czytelników nowe i dość trudne, otwarte umysły i wrażliwość estetyczna uczestniczek nie zawiodły: same chętnie, bardzo trafnie i twórczo odczytywały wartości artystyczne, symbole, nastrój wpisany w dzieła sztuki cerkiewnej.

Najbliższe, październikowe zajęcia w ramach Spotkań Humanistycznych, będą poświęcone fotografii. Uczestników spotkań prosimy o przyniesienie na zajęcia trzech ulubionych własnych zdjęć.

Opublikowano dnia: 2011-10-07 przez: * webadmin * w kategoriach: Biblioteki
| Wróć do listy artykułów