mapa strony   |
SmodCMS

Historia Gminy Łuków

Tereny, na których położona jest gmina Łuków, pierwotnie należały do Małopolski. Już w XIII wieku celem obrony najdalej na północny-wschód wysuniętych obszarów Małopolski powstała kasztelania łukowska. Z dokumentu Wojciecha Jastrzębca z roku 1418 wynika, że w skład ówczesnej parafii łukowskiej wchodziły takie wsie z terenu obecnej gminy jak Czerśl, Dminin, Gołąbki, Jeziory, Ławki, Łazy, Sięciaszka, Strzyżew, Szczygły i Świdry. Od 1474 r. do ostatniego rozbioru Polski gmina wchodziła w skład województwa lubelskiego. Z chwilą podziału terytorium Rzeczypospolitej pomiędzy trzech zaborców tereny obecnej gminy Łuków znalazły się w Galicji Zachodniej pod zaborem austriackim. W latach 1809-1815 obszar gminy należał do Księstwa Warszawskiego, a w latach 1815-1830 do Królestwa Polskiego. W czasie I wojny światowej, tj. w latach 1915-1917, okolice te znajdowały się pod okupacją niemiecką, by po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. wejść w skład powiatu łukowskiego w woj. lubelskim.

Gmina w obecnych granicach powstała w 1973 roku. W jej skład obok gminy Łuków weszły także gminy Gręzówka i Aleksandrów oraz w części gminy Nurzyna i Ulan. W 1975 r. gmina Łuków znalazła się w granicach nowo utworzonego województwa siedleckiego, jako autonomiczna jednostka administracyjna. Ponieważ tereny te były położone na pograniczu trzech historycznych krain, tj. Małopolski, Mazowsza i Podlasia,różna więc była przynależność gminy Łuków w administracji kościelnej w poszczególnych okresach dziejów. Obszar gminy od XII wieku należał do parafii w Łukowie, archidiakonatu radomskiego i diecezji krakowskiej. W 1790 r. omawiane tereny włączone zostały do diecezji chełmskiej, a w 1807 r. do nowo utworzonej diecezji lubelskiej. Po utworzeniu w 1818 r. diecezji janowskiej czyli podlaskiej znalazły się w niej również tereny należące do dekanatu łukowskiego. W 1867 roku na mocy ukazu carskiego Aleksandra II diecezja podlaska została skasowana i przyłączona do lubelskiej. Taki stan trwał do roku 1918, tj. do czasu reaktywowania diecezji podlaskiej.
Pierwszą parafią w Łukowie, obejmującą także tereny gminy, była parafia pw. Przemienienia Pańskiego. W wyniku jej podziału powstawały kolejno: w 1920 r. parafia Podwyższenia Świętego Krzyża, w 1921 parafia w Zarzeczu Łukowskim, w 1938 r. parafia w Gręzówce i w 1984 r. parafie w Krynce i w Dąbiu. W 1997 roku kościół pw. Przemienienia Pańskiego uzyskał status kolegiaty.

Najnowsze opracowanie traktujące o historii naszej gminy to:

Część pierwsza:

DZIEJE SAMORZĄDU I ADMINISTRACJI
W GMINIE ŁUKÓW 1809-1990
PDF 78,6 MB

Część druga:

DZIEJE SAMORZĄDU I ADMINISTRACJI
W GMINIE ŁUKÓW 1990-2011
PDF 12,5 MB

Rezerwat Jata: 70 rocznica powstania Armii Krajowej - film z uroczystości - kliknij

umieszczono za zgodą autora "Wysokiński Media Robert Piotr Wysokiński"


Uroczystość 150 rocznicy Powstania Styczniowego na Ziemi Łukowskiej - film z uroczystości - kliknij

umieszczono za zgodą autora "Wysokiński Media Robert Piotr Wysokiński"


Gmina Łuków - przetargi

Biardy - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Cmentarz wojskowy w Gręzówce

Gmina Łuków - przetargi

Dminin - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Gołąbki - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Gręzówka - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Jata - pomnik w  hołdzie żołnierzom AK

Gmina Łuków - przetargi

Jata - pomnik partyzantów polskich i radzieckich

Gmina Łuków - przetargi

Pomnik ks. Brzóski

Gmina Łuków - przetargi

Pomnik partyzantów

Gmina Łuków - przetargi

Łazy - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Role - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Rzymy - Rzymki - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Sięciaszka Druga - przydrożny krzyż

Gmina Łuków - przetargi

Sięciaszka Pierwsza - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Strzyżew -  - przydrożna kapliczka

Gmina Łuków - przetargi

Zarzecz Łukowski - kościółek

____________________________________________________

Reportaż pt. „Historia spod dębu wyrosła” o miejscu pamięci poświęconemu Powstaniu Styczniowemu:

Autorzy:

Wojciech Szczygieł – nauczyciel w Zespole Szkół w Gręzówce, Angelika Cegiełka, Natalia Dzienis

Wersja do druku